ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ
Mahatma Gandhi
ਮਹਾਤਮਾ ਗਾਂਧੀ ਆਧੁਨਿਕ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਮਹਾਨ ਵਿਅਕਤੀ ਰਹੇ ਹਨ। ਉਹ ਰਾਸ਼ਟਰ ਪਿਤਾ ਸਨ। ਲੋਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਪਿਆਰ ਵਿੱਚ ਬਾਪੂ (ਪਿਤਾ) ਕਹਿੰਦੇ ਸਨ।
ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਪੂਰਾ ਨਾਮ ਮੋਹਨ ਦਾਸ ਕਰਮ ਚੰਦ ਗਾਂਧੀ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਜਨਮ 2 ਅਕਤੂਬਰ, 1869 ਨੂੰ ਗੁਜਰਾਤ ਦੇ ਪੋਰਬੰਦਰ ਵਿਖੇ ਹੋਇਆ ਸੀ। ਆਧੁਨਿਕ ਭਾਰਤ ਦੇ ਨਿਰਮਾਤਾ ਵਜੋਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਯਾਦ ਰੱਖਿਆ ਜਾਵੇਗਾ।
ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਪਿਤਾ ਰਾਜਕੋਟ ਦੇ ਦੀਵਾਨ ਸਨ। ਸੱਤ ਸਾਲ ਦੀ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਉਹ ਸਕੂਲ ਗਏ। ਪਰ ਉਹ ਇੱਕ ਔਸਤ ਵਿਦਿਆਰਥੀ ਸਨ। ਦਸਵੀਂ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਹਨਾਂ ਕਾਲਜ ਵਿੱਚ ਦਾਖਲਾ ਲੈ ਲਿਆ।
ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਉਹ ਕਾਨੂੰਨ ਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਕਰਨ ਲਈ ਇੰਗਲੈਂਡ ਚਲੇ ਗਏ। ਉਹ ਵਕੀਲ ਬਣੇ ਅਤੇ ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆ ਗਏ। ਪਰ ਉਹ ਵਕੀਲ ਵਜੋਂ ਸਫਲ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।
ਫੇਰ ਉਹ ਅਫਰੀਕਾ ਚਲੇ ਗਏ। ਉੱਥੇ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤੀਆਂ ਦੇ ਹੱਕਾਂ ਲਈ ਲੜਾਈ ਲੜੀ। ਭਾਰਤ ਵਾਪਸ ਆਉਣ ‘ਤੇ, ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋ ਗਏ। ਜਲਦੀ ਹੀ ਉਹ ਕਾਂਗਰਸ ਦਾ ਇੱਕ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਨੇਤਾ ਬਣ ਗਏ।
ਫਿਰ ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਵਿਰੁੱਧ ਅਸਹਿਯੋਗ ਅੰਦੋਲਨ ਸ਼ੁਰੂ ਕੀਤਾ। ਉਹ ਅਹਿੰਸਾ ਦੇ ਮਹਾਨ ਭਗਤ ਸਨ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਛੂਤ-ਛਾਤ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਨ ਲਈ ਸੰਘਰਸ਼ ਕੀਤਾ।
ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਔਰਤਾਂ ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੇ ਕਮਜ਼ੋਰ ਵਰਗਾਂ ਦੀ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰਨ ਲਈ ਵੀ ਬਹੁਤ ਕੁਝ ਕੀਤਾ। ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਕਈ ਵਾਰ ਜੇਲ੍ਹ ਭੇਜਿਆ ਗਿਆ। ਅੰਤ ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਨੇ 15 ਅਗਸਤ, 1947 ਨੂੰ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਤੇਜ਼ ਅਗਵਾਈ ਹੇਠ ਆਜ਼ਾਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕੀਤੀ।
ਗਾਂਧੀ ਜੀ ਇੱਕ ਸੰਤ-ਰਾਜਨੇਤਾ ਸਨ। ਪਰਮਾਤਮਾ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਦ੍ਰਿੜ ਅਤੇ ਡੂੰਘਾ ਸੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਦੇ ਝੂਠ ਨਹੀਂ ਬੋਲਿਆ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਕਦੇ ਵੀ ਝੂਠ ਨਾ ਬੋਲਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ। ਉਹ ਇੱਕ ਮਹਾਨ ਸਮਾਜ ਸੁਧਾਰਕ ਸਨ।
ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ 30 ਜਨਵਰੀ 1948 ਨੂੰ ਮਾਰ ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਸੀ। ਉਹਨਾਂ ਨੇ ਹਿੰਦੂ ਮੁਸਲਿਮ ਏਕਤਾ ਦੇ ਕਾਰਨ ਆਪਣੀ ਜਾਨ ਦਿੱਤੀ। ਰਾਜਘਾਟ ਵਿਖੇ ਉਹਨਾਂ ਦੀ ਸਮਾਧੀ ‘ਤੇ ਰੋਜ਼ਾਨਾ ਸੈਂਕੜੇ ਲੋਕ ਜਾਂਦੇ ਹਨ।
